همواره یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که باعث ایجاد بیماری‌های تنفسی و آلرژی‌های فصلی در بین مردم می‌شود عدم کیفیت مناسب هوا و نبود هوای پاکیزه است. در هوایی که ما استنشاق می‌کنیم به غیر از اکسیژن و سایر گازهای مورد نیاز بدن، انواع مختلفی از گرد و غبار، آلاینده‌ها، میکروب‌ها و ویروس‌ها وجود دارند که از طریق تنفس وارد ریه‌ها و مجراهای تنفسی ما شده و انواع بیماری‌ها را برای ما به همراه دارند.
این موضوع وقتی جدی‌تر می‌شود که بدانیم بیشتر میکروب‌ها و ویروس‌ها و آلاینده‌ها در محیط‌های در بسته و محفوظ بیشتر تجمع می‌کنند و سریع‌تر رشد می‌کنند. دلیل آن هم بسیار واضح است، محیط‌های بسته جایی برای جریان هوا و تغییرات محیطی برای میکروب‌ها باقی نمی‌گذارند و این موضوع بهترین مکان را برای رشد میکروب‌ها فراهم می‌کند.
به همین دلیل در سال‌های اخیر استفاده از دستگاه تصفیه کننده هوا و فیلترهای مختلف مرسوم شده است. در این مقاله به شناخت بیشتر دستگاه تصفیه هوا و کارکردهای آن خواهیم پرداخت.
دستگاه تصفیه کننده هوا چیست؟
دستگاه تصفیه هوا یک نوع دستگاه الکترونیکی است که با استفاده از فیلترهای مختلف، جلوی نفوذ انواع آلاینده‌های هوا را می‌گیرد و زندگی سالم‌تر و فضای مناسب‌تری برای تنفس ما ایجاد می‌کند. این دستگاه تصفیه هوا انواع ذرات، گرد و غبار، دود، مواد سمی و شیمیایی، گرده، میکروب و باکتری‌ها را از بین می‌برد. در دستگاه تصفیه کننده هوا انواع مختلفی از فیلترها بسته به نوع آلاینده‌ها و همچنین کارخانه‌ی تولیدکننده‌ی این دستگاه تصفیه هوا تعبیه شده است ولی محبوب‌ترین نوع فیلترهای طراحی شده فیلتر HEPA است.
انوع فیلتر دستگاه تصفیه کننده هوا
دستگاه تصفیه هوا برای اینکه بتواند تصفیه هوا را بهتر انجام دهد هر روز توسعه‌ی بیشتری پیدا کرده و امروزه بیشتر این دستگاه‌ها از فیلترهای مختلفی استفاده می‌کنند تا هوای سالم‌تری ایجاد کنند. در زیر به مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
یک پیش فیلتر برای حذف ذرات بزرگ
فیلتر HEPAیا یک فیلتر الکترواستاتیک برای حذف ذرات ریز هوا
فیلتر کربن فعال برای از بین برند بو و برخی از مواد شیمیایی معلق در هوا
فیلتر کربن افزایش یافته به منظور جذب طیف وسیعی از گازها و مواد شیمیایی
اکسیداسیون فوتوکاتالیستی با استفاده از اشعه‌ی UV و در اکسید تیتانیوم به منظور از بین برند انواع باکتری‌ها و میکروب‌ها و میکرو ارگانیسم‌ها همچون ویروس‌ها و ...
استفاده از یک اشعه‌ی UV کنترل شده برای کشتن میکرو ارگانیسم‌ها و جلوگیری از پرورش و تکثیر آنها
ژنراتور یونیزه کردن هوا و یا انتشار دهنده یون در هوا برای تازه‌تر کردن هوا
دستگاه تصفیه کننده هوا چه نوع آلاینده‌هایی را از بین می‌برد؟
شاید برای بسیاری از شما این سؤال پیش بیاید که مگر چه آلاینده‌هایی در هوا وجود دارد که دستگاه تصفیه هوا احتیاج است؟ متأسفانه به دلیل نبود اطلاعات کافی در این زمینه و دیده نشدن خیلی از آلاینده‌های هوا اغلب از انواع این آلاینده‌ها بی‌اطلاع هستند. اما در هر صورت در یک هوای ساده و معمولی در حتی در اتاق خواب ما آلاینده‌های زیر وجود دارند:
ذراتی مانند گرده، گرد و غبار، ریز گردها، پوسته‌های گیاهان و حیوانان خانگی، فیبرهای کوچک مواد مختلف، آلرژن‌های موجودات خانگی مانند حیوانات و گیاهان، دود و...
ترکیبات آلی از جمله آفت کش‌ها، علف کش‌ها و برخی از گرده حلال‌های
اثرات و ذرات دود، پخت و پز، بوهای منتشر شده از فاضلاب و سایر مواد فاسد شده.
ترکیبات ارگانیکی فرار مانند رنگ و مواد آرایشی و بهداشتی
باکتری‌ها و ویروس‌ها بسیار ریز و کوچک
و انواع آلاینده‌های ریز و درشت دیگر
تمامی این آلاینده‌ها توسط یک دستگاه تصفیه کننده هوای مناسب به دام خواهند افتاد و این موضوع باعث تنفس سبک‌تر شما خواهد شد.
کدام نوع از فیلترهای تصفیه هوا مناسب‌تر هستند و در انتخاب دستگاه تصفیه کننده هوا چه فیلترهایی را در نظر داشته باشیم؟
برای خرید یک دستگاه تصفیه کننده هوا باید اطمینان داشته باشید که دستگاه تصفیه هوا شما با فیلتر مناسب و متناسب با نوع نیاز شما است:
پیش فیلتر از ضروریات دستگاه تصفیه هوا است. این پیش فیلتر با حذف آلاینده‌های بزرگتر باعث طول عمر بیشتر فیلتر اصلی می‌شود. در ضمن توجه داشته باشید که این فیلتر قابل شستشو است.
فیلترهای HEPA با کارایی بالایی که دارند بالغ بر 99 درصد از ذرات بین 3 تا 0.3 میکرون را تصفیه می‌کنند. ذراتی مانند گرد و غبار، پوسته‌ها، بوی دود، مواد شیمیایی و... با این فیلتر اکثراً تصفیه می‌شوند. معمولاً دستگاه تصفیه کننده هوا مجهز به این نوع فیلتر گران است. برای اطمینان از کارایی فیلتر HEPA حتماً برگه‌ی تأیید صلاحیت و کیفیت فیلتر را مشاهده کنید. این فیلتر باید بتواند 99.97 درصد زا ذرات به اندازه 0.3 میکرون را تصفیه کند. این اندازه معمولاً تا 300 برابر کوچکتر از قطر موی انسان است و حدود 25 تا 50 برابر کوچکتر از قدرت دید یک انسان است.
فیلترهای الکترواستاتیک با استفاده از الکتریسیته ساکن هوا را تمیز می‌کنند. این فیلترها هم انواع گرد و غبار و ذرات و دود را تصفیه می‌کنند.
فیلتر کربن فعال فیلترهایی فوق‌العاده برای جذب و خنثی کردن گازهای آلی و برخی از ترکیبات شیمیایی هستند. این فیلترها قادر به حذف آلاینده‌هایی هستند که سایر انواع فیلترها نمی‌توانند آنها را از بین ببرند. کربن فعال نوعی از کربن است که برای از بین بردن آلودگی‌ها استفاده می‌شود و توانایی بسیار بالایی برای جذب و حذف تعداد بسیار زیاد و در حجم زیادی از آلودگی را می‌دهد.
یک گرم کربن فعال می‌تواند تا حدود یک دهم زمین فوتبال گنجایش جذب آلاینده داشته باشد. پس اگر در محیط منزل و محل کار شما بو و مواد شیمیایی زیاد استفاده می‌شود دستگاه تصفیه هوا شما باید حتما به یک فیلتر کربن فعال مجهز باشد.
اکسیداسیون فوتوکاتالیستی که با ترکیبی از اشعه‌ی UV و دی اکسید تیتانیوم کار می‌کند. وقتی دی اکسید تیتانیوم بواسطه اشعه‌ی UV فعال می‌شود این توانایی را دارد که انواع آلاینده‌ها از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها، بو و... را از بین ببرد.
اشعه‌ی UV یک فیلتر ضد عفونی کننده است که با استفاده از اشعه ماوراء بنفش با طول موج کوتاه اقدام به کشتن و یا خنثی کردن میکروارگانیسم‌ها با نابود کردن اسیدهای نوکلئیک و یا اختلال در DNA آنها می‌کند. دستگاه تصفیه کننده هوا مجهز به اشعه‌ی UV برای مکان‌هایی همچون آزمایشگاه‌ها، تولید مواد غذایی، آشپرخانه‌ها و بیمارستان‌ها بسیار مفید است. اشعه‌ی UV دارای خواص ضد باکتری، ضد ویروس، ضد عفونی کننده و از بین برنده انواع میکروارگانیسم‌ها است. معمولا توصیه می‌شود به دلیل اینکه در طول زمان این لامپ‌های UV قابلیت خود را از دست می‌دهند هر ساله این لامپ‌ها تعویض شوند.
چه تعداد دستگاه تصفیه کننده هوا برای هر مکان نیاز است؟
آیا می‌دانید هوا تنبل است؟ در حالی که آب به دنبال پایین‌ترین سطح برای جریان است ولی هوا این چنین نیست. به همین دلیل اگر شما یک دستگاه تصفیه هوا در یک اتاق داشته باشید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که هوای اتاق کناری هم تحت تأثیر این دستگاه تصفیه هوا باشد. بنابراین یا باید برای هر اتاق یک دستگاه تصفیه کننده هوا تهیه شود و یا دستگاه تصفیه کننده هوا قابل حمل تهیه کنید.
برای کیفیت بهتر هوا در هر اتاق توصیه می‌شود که هر اتاق حداقل 3 بار در ساعت تعویض هوا داشته باشد. این موضوع سطح کیفیت هوا را افزایش می‌دهد و باعث جریان بهتر هوا در اتاق می‌شود. اگر ترافیک رفت و آمد در اتاق زیاد است و یا درب و پنجره زیاد دارد و زیاد هم باز و بسته می‌شود بهتر است دستگاه تصفیه هوا بزرگتری برای اتاق در نظر بگیرید. برای انتخاب دستگاه تصفیه کننده هوا باید میزان حجم اتاق خود را به دست بیاورید و بعدا یک دستگاه تصفیه هوا با همین حجم تصفیه هوا خریداری نمایید. مثلا اگر فرض کنید یک اتاق معمولی با یک درب و یک پنجره داریم که ارتفاع 2.2 متر دارد برای یک اتاق با ابعاد 10 متری 22 متر مکعب حجم تصفیه هوا نیاز است.
دستگاه تصفیه هوا چقدر هزینه برای منزل دارد؟
به غیر از هزینه خرید که متناسب با برند و همچنین قابلیت و نوع فیلترهای دستگاه متفاوت است در کل می‌توان دو هزینه جانبی برای هر دستگاه تصفیه کننده هوا در منزل در نظر گرفت. اولی فیلتر و دومی هزینه‌ی برق مصرفی.
هزینه برق به اندازه و سرعت موتور دستگاه بستگی دارد که این موضوع عموما بر روی دستگاه مشخص شده است و البته میزان فعالیت یک دستگاه تصفیه هوا در طول روز هم بر این موضوع بی تاثیر نیست. هزینه فیلتر هم معمولا به نوع فیلترهای دستگاه و مدت زمان تعویض آنها بستگی دارد. عموما پیش فیلترها بیشتر تعویض می‌شوند ولی فیلتر اصلی هم باید در دوره‌های مشخص تعویض شود. این موضوع هم به نوع فیلتر و هم به نوع برند هزینه‌های متفاوتی دارد.
دستگاه تصفیه هوا چقدر صدا دارد؟
معمولا این روزها دستگاه‌های تصفیه کننده هوا سر و صدای زیادی ندارند. آنها نهایتا در بدترین حالت 45 دسی بل صدا دارند که تنها در یک اتاق کاملا ساکت صدای آن شنیده می‌شود. اما با این وجود سطح صدا را باید قبل از خرید دستگاه تصفیه هوا بررسی کنید. صدای مکالمه عادی 50 دسی بل است، این نکته را برای این منظور گفتیم که وقتی روی جعبه دستگاه تصفیه هوا خواندید مثلا دارای 10 دسی بل صدا بدانید حدود سر و صدای یک دستگاه تصفیه کننده هوا چقدر است.
تفاوت دستگاه تصفیه کننده هوا با دستگاه استرلیزه هوا چیست؟
احتمالا اگر جایی شنیدید که دستگاه را به نام دستگاه استرلیزه هوا معرفی کردند بهتر است تفاوت آن را با دستگاه تصفیه کننده هوا بدانید. دستگاه تصفیه کننده هوا و دستگاه استرلیزه هوا هر دو برای از بین بردن نا خالصی هوا و تمیزی هوا به کار می‌روند ولی فن آوری‌های متفاوتی دارند.
به زبان ساده اگر بخواهیم تفاوت این دو دستگاه را بیان کنیم این است که دستگاه تصفیه هوا به طور کلی ذرات و آلودگی‌های هوا را بوسیله یک فیلتر جمع آوری می‌کند، اما دستگاه استرلیزه هوا واقعا میکروب‌ها و باکتری‌ها را به کلی از بین می‌برد. این دستگاه‌ها اغلب قیمتی بالاتر به دلیل تکنولوژی به کار رفته در آنها نسبت به دستگاه تصفیه هوا دارند. این دستگاه‌های استرلیزه هوا معمولا عمر طولانی‌تری دارند و از اکسیداسیون فتوکاتالیتی برای از بین بردن آلودگی استفاده می‌کنند و دو لامپ GP و UV دارند که باید حتما سالی یک بار تعویض شود.
یونیزه چیست؟
یونیزاسیون هوا یعنی انتشار مولکول‌های با بار منفی به هوا ، این یون‌های منفی در اطراف یون‌های مثبت تجمع می‌کنند و آنها را یونیزه می‌کنند. یون‌های مثبت همان آلاینده ها هستند. معمولا یونیزاسیون در کنار سایر فیلترها در دستگاه‌های تصفیه هوا تعبیه می‌شود ولی نمونه‌هایی از آنها هم به تنهایی موجود می‌باشند. یونیزاسیون باعث می‌شود ذرات هوا که دارای بار مثبت هستند به یون‌های منفی جذب شوند، پس از این اتفاق ذرات بزرگتری تشکیل می‌شوند و این باعث می‌شود به راحتی ذرات به دام فیلترهای هوا بیافتند. فرآیند یونیزاسیون دارای خاصیت ضد عفونی کننده ویروس‌ها و باکتری‌ها نیز هست.
در نهایت برای خرید و انتخاب یک دستگاه تصفیه کننده هوا اصلی‌ترین موضوعی که باید در نظر داشته باشید نوع آلاینده‌های هوا در منزل و یا محل کار می باشد. اگر در این زمینه تخصص لازم را ندارید قبل از خرید دستگاه تصفیه هوا باید حتما با مشاورین این حوزه مشورت کنید تا بتوانید بهترین تصفیه هوا برای منزل خود را تهیه کنید.
اشتراک در واتساپ اشتراک در تلگرام