در طول چند دهه‌ی گذشته توسعه‌ی انواع دستگاه تصفیه هوا در سراسر جهان رشد بالایی داشته است و گرایش افراد برای تهیه‌ی بهترین مدل دستگاه تصفیه هوا برای مصارف خانگی و محیط‌های کاری کوچک رو به فزونی داشته است. دوره‌ی سریع نوآوری در تولید انواع تصفیه هوا منجر به تولید انواع مختلف این دستگاه در ابعاد، اشکال و رنگ‌های مختلفی شده است. با این حال چیزی که در خط مقدم وظایف انواع دستگاه تصفیه هوا قرار دارد آن است که این دستگاه سطح کنترل‌شده‌ای از کیفیت هوا در محیط‌های داخلی را ارائه کند.
آنچه در این مقاله می‌خوانید آشنایی با تکنولوژی پاک‌سازی هوا در انواع دستگاه تصفیه هوا، فارغ از مدل و شکل ظاهری آن‌ها است که البته در این مورد چندان هم پیچیده و متنوع نیستند.
محصولات زیادی وجود دارد که به عنوان " تصفیه‌کننده‌ی هوا" شناخته می‌شوند و بیشتر آن‌ها از ترکیب تکنولوژی‌های مختلف برای کمک به تمیزی و بهبودی کیفیت هوا استفاده می‌کنند. دانستن اینکه انواع تصفیه هوا از چه تکنولوژی‌ای برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند، در تصمیم‌گیری شما در زمینه‌ی انتخاب و خرید بهترین دستگاه تصفیه هوا مؤثر خواهد بود.
دستگاه تصفیه هوا با فیلترهای HEPA
سیستم HEPA که مخفف واژه‌های High Efficiency Particulate Air است، یکی از راه‌های عمومی تصفیه هوا از ذرات آلاینده است. این فناوری 97/99 درصد از ذرات بزرگ‌تر از 3 میکرون که شامل گرده، گرد و غبار، ویروس‌ها و قالب باکتری‌ها می‌شود را تصفیه می‌کند.
مزیت مهم و اصلی انواع دستگاه تصفیه هوا مجهز به سیستم HEPA این است که آن‌ها بعد از تصفیه هوا از پسماند هوای آلوده تولیدات جانبی نداشته و به همین دلیل به لایه‌ی اوزون آسیبی وارد نمی‌کنند.
اما فیلترهای HEPA از چه موادی ساخته می‌شوند؟
آن‌ها از مواد سبکی مانند فیبر ساخته می‌شوند. چندین و چند لایه از این فیبر خاص روی یکدیگر قرار می‌گیرد که باعث می‌شود هوا به شدت تحت فشار قرارگرفته و به این ترتیب از عبور ذرات معلق موجود در آن جلوگیری شود. آنچه بعد از گذر هوا از فیلتر HEPA خارج می‌شود، هوای پاک و بدون آلاینده است.
در این سیستم هوا از یک مسیر وارد شده و در میان فیلترهای HEPA محبوس می‌شود. به این ترتیب تمام آلودگی‌های موجود در آن گرفته شده و هوای پاک از طرف دیگر دستگاه خارج می‌شود.
فیلترهای HEPA بعد از مدتی که از عمر دستگاه و استفاده از آن گذشت، باید تعویض شوند. نکته‌ی مهم دیگر این است که فیلترهای HEPA در مورد حذف بوهای بد، مواد شیمیایی و گازهای مضر از هوا عملکرد قوی و چندان موفقی ندارند.
دستگاه‌های تصفیه با سیستم یونیزاسیون منفی
یونیزاسیون منفی یکی دیگر از روش‌های رایج در انواع دستگاه تصفیه هوا است. در این سیستم دستگاه از فرآیند انتشار یون برای تمیز کردن هوا استفاده می‌کند.
این دستگاه‌های تصفیه هوا از این واقعیت پیروی می‌کنند که ذرات موجود در هوا حاوی یون‌هایی هستند که به طور مثبت و منفی شارژ می‌شوند. این دستگاه می‌تواند مغناطیس ذرات هوا را جذب کرده و آن‌ها را از هوای محیط خارج کند. به این ترتیب علاوه بر یون چیزهایی که از هوا حذف می‌شوند، گرده وگرد و غبار است.
با یونیزاسیون منفی ذرات موجود در هوا سنگین‌تر شده و خود را به سطوح مختلف در سراسر خانه می‌چسبانند. تصفیه‌کننده‌های هوای یون منفی رخ دادن این فرآیند را به حداقل می‌رسانند. آن‌ها کار مهمی را در حذف آلاینده‌ها از هوا انجام می‌دهند و تقریباً عملکرد بهتری نسبت به فیلترهای HEPA دارند. مسئله‌ی اصلی این است که همیشه هم ذرات به سطوح گیر نخواهند کرد و همیشه فرصتی برای تبدیل‌شدن به گرد و غبار برای آن‌ها وجود دارد.
دستگاه تصفیه هوا با فیلترهای کربن فعال
فیلترهای کربن فعال مدل دیگری از انواع تصفیه هوا هستند. این دستگاه‌ها از کربن خاصی که به عنوان زغال چوب شناخته می‌شود و بسیار متخلخل است، برای جذب ذرات معلق در هوا استفاده می‌کنند.
کربن فعال قدرت فوق‌العاده‌ای در جذب ذرات معلق دارد و این کار را به نسبت فیلترهای HEPA بهتر انجام می‌دهد. فیلتر کربن فعال توانایی ویژه‌ای در خنثی کردن گازها، دود، بو و انتشار مواد شیمیایی دارد.
در میان دستگاه تصفیه هوا مدل کربن فعال برای کسانی که دچار بیماری MCS یا حساسیت‌های چندگانه هستند عالی است. فیلترهای کربن فعال در جذب غبار و مواد شیمیایی که برای این افراد مشکلات جدی و مزمن تنفسی ایجاد می‌کند قوی عمل می‌کنند.
دستگاه تصفیه هوا با فیلتر UV
دستگاه تصفیه هوا با فیلترUV یکی از بهترین مدل‌های تصفیه هوا است و اغلب نه به شکل مستقل بلکه به صورت ترکیبی با سایر سیستم‌های تصفیه هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیلتر UV یک سیستم فیلترینگ فیزیکی نیست، بلکه با استفاده از تکنولوژی خاصی میکروب‌های موجود در هوا را از بین می‌برد و در حذف ویروس‌ها و باکتری‌ها از هوا بسیار مؤثر است.
تکنولوژی فیلترینگ UV به معنی نصب یک لامپ بر روی دستگاه تصفیه هوا است. همان‌طور که میکروارگانیسم‌ها از مقابل لامپ UV عبور داده می‌شود، ساختار DNA آن‌ها شکسته شده و از بین می‌روند.
تصفیه‌کننده‌ی هوای مجهز به لامپ UV به طرز چشمگیری در بهبود کیفیت هوا مؤثر است و با تبدیل مولکول‌های اکسیژن به هیدروکسید و اوزون باعث حذف هر نوع آلودگی از هوا می‌شود.
اگر قصد خرید بهترین دستگاه تصفیه هوا را دارید ابتدا فیلتر ذرات آن را بررسی کنید و سپس فیلتر UV را به آن اضافه کنید. ترکیب UV فیلترینگ در کنار تکنولوژی فیزیکی باعث تصفیه هوا به شکل بهتری می‌شود.
تصفیه کننده‌ی هوای اوزون
آخرین نوع تصفیه‌کننده‌های هوا مدل تصفیه‌کننده هوا ی اوزون است که با تولید این گاز به پاک‌سازی هوا می‌پردازد. البته در حالی‌که بسیاری از مردم باور دارند که فیلترهای هوا روش بسیار خوبی برای کنترل کیفیت هوا در محیط‌های بسته است، اما در استفاده‌ی مکرر از آن‌ها مشکلاتی هم وجود دارد. به عنوان مثال متخصصان معتقدند که استفاده‌ی مکرر از بعضی از مدل‌ها علائم آسم را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد.
این حقیقت در مورد تصفیه‌کننده‌ی هوای اوزون وجود دارد که این نوع از دستگاه تصفیه‌کننده هوا به مدت زمان زیادی برای حذف آلاینده‌ها نیاز دارند.
به یاد داشته باشید که انتخاب و خرید بهترین دستگاه تصفیه هوا انتخاب دقیقی است؛ چرا که باید در میان انواع دستگاه تصفیه هوا مدلی انتخاب شود که با مواردی مثل وضعیت جسمی و سلامتی افراد در معرض دستگاه، حجم و شکل آلاینده‌ها و میزان حساسیت افراد به ریز مولکول‌ها سنجیده و سپس انتخاب و خرید صورت گیرد.